نحوه طراحی ساخت و اجرای کاشی معرق

مقدمه

معرق کاری با کاشی یک مدل کاشی دست ساز، سنتی و زیبا می باشد. کاشی معرق از محکم ترین کاشی ها که در آن طراحان و استادان از طریق برش دادن قطعات ریز کاشی و کنار هم قرار دادن آن ها و در نهایت یک دست کردن کاشی های نصب شده در محل مورد نظر، طرح نهایی را به  اجرا در می آورند. برای معرق کاری کاشی نیاز به مهارت و دقت بالایی است. کاشی های معرق یکی از بهترین سبک های کاشی های موجود در بازار می باشند که می توانند جذابیت بسیار بالایی را به محیط اضافه کنند. شما عزیزان می توانید با استفاده از کاشی معرق در فضای داخلی ساختمان های خود، یک قطعه هنری بسیار زیبا را ایجاد کنید. طرح های به کار رفته در کاشی معرق، قابلیت سفارش سازی را دارند. شما عزیزان می توانید بسته به محلی که قصد استفاده از این نوع کاشی ها را دارید، از مراکز تولید کننده کاشی معرق، بهترین طرح و مدل را سفارش دهید. در این مقاله ما قصد داریم در ارتباط با مراحل ساخت کاشی معرق و نحوه طراحی آن ها توضیح دهیم، لطفا تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

مراحل ساخت کاشی معرق

با توجه به این که کشور ایران با قدمت بالایی که در زمینه تولید انواع کاشی ها دارد، شما می توانید کاشی های معرق را در بسیاری از مکان های تاریخی این کشور مشاهده کنید. امروزه انواع کاشی سنتی در دو سبک خراسانی و اصفهان تولید می شوند. برای ساخت کاشی های معرق، قطعات بریده و شکسته شده دارای طرح و رنگبندی متنوع را کنار یکدیگر قرار می دهند.

اولین مرحله، طراحی:

در این مرحله ابتدا هنرمند باید طرح مورد نظر را بر روی یک کاغذ طراحی کند و سپس به اندازه ها و فرم آن برای اجرا کردن طرح نهایی روی کاشی دقت کند.

دومین مرحله، رنگ آمیزی:

پس از پایان طراحی، نقاش باید طرح آماده شده را با رنگ های زیبایی مانند فیروزه ای، لاجوردی ، طلایی و … با رعایت حفظ تعادل، رنگ آمیزی کند.

سومین مرحله، نشانه گذاری:

طرح رنگ آمیزی شده و آماده بر روی یک سطح صاف قرار می دهند و با استفاده از یک کاغذ قسمت های رنگ شده را از روی خطوط بریده و با توجه به رنگ های متناسب با طرح آن ها را دسته بندی و جدا می کنند.

چهارمین مرحله، چسباندن کاغذ:

در این مرحله کاغذهایی را که با دقت بریده شده بودند را به صورت کاملا صاف با دقت بالا بر روی کاشی قرار می دهند و آن ها را بدون آن که از فرم اصلی خارج شوند، می چسبانند.

پنجمین مرحله، لب زنی:

بعد از چسباندن کاغذ ها بر روی کاشی، با استفاده از تیشه کاشی تراشی و با دقت بسیار بالا بدون ترک خوردن کاشی، شروع به بریدن و جدا کردن قطعات از هم دیگر می کنند. اگر لبه هایی از کاشی از کاغذ بیرون زده باشند با استفاده از تیشه این لبه ها زده می‌شوند و مرتب می شوند، اما باید مراقب باشید که  مرحله ی لب زنی به زیر کاغذ نرسد، چون ممکن است این امر باعث وارد شدن آسیب به کاشی شود.

 ششمین مرحله، سوراخ کردن:

در این مرحله با استفاده از مته برقی یا مقار به صورت دستی طرح هایی همانند گل و یا اسلیمی هستند و در وسط آن ها تخمه قرار دارد را مطابق با طرح سوراخ و یا خالی می کنند.

هفتمین مرحله، گل بری:

در این مرحله با استفاده از تیشه های معمولی یا تیشه  های کلنگی  گل های اطراف قطعه را می تراشند تا بهتر کنار هم چسبانده شوند. تیشه های کلنگی نسبت به تیشه های معمولی دارای لبه های باریک داری هستند و دقت بالاتری در این کار دارند. در مواقعی  که نتوان از تیشه های معمولی استفاده کرد و احتمال شکستگی در کاشی ها وجود داشته باشد، از تیشه های کلنگی برای برش گل ها استفاده می شود.

هشتمین مرحله ، سوهان زنی:

بعد از مرحله گل بری برای صاف کردن برجستگی ها، آن‌ ها را سوهان می کشند.

نهمین مرحله، تخمک گذاری:

در این مرحله طرح های گل و اسلیمی که دارای تخمه بودند را تخمک گذاری می کنند. برای تخمک گذاری هر تخمه را  با  قطعه در برگیرنده ی آن و به کمک مخلوط گچ و سریشم در مرکز قطعه ی بزرگتر قرار داده و آن را می چسبانند.

دهمین مرحله، نمره کردن:

در این مرحله قطعاتی که از قبل بریده شدند، بر اساس رنگ و نمره دسته بندی و جدا می شوند که به این کار نمره کردن گفته می شود.

یازدهمین مرحله، چیدن کاشی:

در این مرحله قطعات که بریده و نمره گذاری شدند، متناسب با طرح اولیه در کنار هم  از قرار داده می شوند. در نهایت قطعات کاشی را بر روی زمین صاف و مسطح و یا در یک قالب به گونه ای که فقط پشت کاشی ها مشخص باشند، چسبانده می شوند. در موارد ی که اطراف کار به صورت صاف و یکدست نیست، از قالب های خود کار برای چسباندن کاشی ها استفاده می شود. کاشی ها را باید به گونه‌ ای کنار هم دیگر بچسبانید که هیچگونه فضای خالی در بین آن ها نباشد، برای این کار از سوهان برای یک دست کردن لبه ها استفاده می کنند.

دوازدهمین مرحله، ملات ریزی:

بعد از این که قطعات طرح را از پشت به هم دیگر چسباندند، اطراف آن را با استفاده از شمشه یا خمیر گل می بندند و سپس ملاتی که مخلوطی از سیمان و ماسه و یا گچ است را روی آن ها می ریزند تا محکم شوند. در کارهای بزرگ تر به دلیل این که، این کار باعث سنگین شدن قطعه می شود، در هنگام ملات ریزی دیوارهای گلی در بین کار درست می کنند تا ملات های قطعات مختلف به هم نچسبند و طرح به صورت قطعه های کوچک تر در بیایند. این امر باعث می شود تا نصب کاشی های معرق راحت تر شود.  در این مرحله برای محکم تر شدن قطعه از طناب های خرمایی در داخل ملات ها استفاده می کنند.

سیزدهمین مرحله، پاک کردن و تعمیر :

در این مرحله کاغذهای چسبانده شده بر روی کاشی را، توسط آب  می شویند تا طرح کاشی پیدا شود و سیمان ها و گچ هایی که هنگام نصب بر روی کاشی ها ریخته را پاک می کنند. در این مرحله ممکن است یک قطعه فرو رفته باشد و یا رنگ آن اشتباه شده باشد، در این صورت یک قطعه ی جدید را برش داده و سپس به جای آن قرار می دهند.

جمع بندی نهایی

امروزه طرح هایی که برای تولید کاشی دست ساز و معرق به کار رفته است نبست به گذشته، تغییرات چشمگیری داشته اند. ترکیب سبک مدرن و سنتی باعث شده است تا انواع کاشی های معرق با طرح های منحصر به فردی تولید شوند.